Het is weer die periode van het jaar. De winter lijkt achter ons te liggen en de zon schijnt. Temperaturen lopen op tot 27 graden. Maar dan slaat het weer om, is de regen terug en lijkt het wel herfst. Met temperaturen die 15 graden lager liggen en ’s nachts zelfs tegen het vriespunt.
Een echte winter is er al jaren niet meer geweest, met een serieuze periode van matige tot strenge vorst en veel sneeuw. Dat betekent ook dat de winterslaap van de wijnstokken (of druivenplantjes zoals mijn zoontje ze graag noemt) korter en misschien wel minder diep is.
Het fenomeen nachtvorst kom je ook tegen in de geschiedenisboeken, zelfs al voor de verwoesting door de druifluis. Al in de 19de eeuw werd het beschreven als de grootste bedreiging voor wijnbouw in de Bourgogne.
Hoewel de dreiging dus al eeuwenoud is en met name de Chablis vrijwel jaarlijks teisterde, was het voor velen voor de rest van de Bourgogne tot 2016 een onbekend fenomeen. Dat was het eerste jaar sinds tijden dat de nachtvorst zich er echt weer liet gelden en een enorme schade aanrichtte. De Bourgogne was destijds nog niet zo populair als nu. Veel producenten hadden nog wel wat voorraden liggen en ook de prijzen van de wijnen lagen nog lang niet op het huidige niveau. Daardoor waren de gevolgen misschien iets minder voelbaar.
Sindsdien is het echter bijna elk jaar raak geweest. In 2017 was er op sommige plekken sprake van nachtvorstschade, net als in 2019 en 2020. En toen kwam 2021. Eind maart was het een week prachtig weer met temperaturen die opliepen tot achterin de 20 graden. De lente was begonnen, dachten de wijnstokken. De dagen gingen voorbij en zo ook het mooie weer. Op 7 april zakten de temperaturen tot -7 graden Celsius. De schade, zeker in de beter gelegen wijngaarden, liep op tot 80%. In 2022 heeft het heel licht gevroren en zijn er wederom maatregelen getroffen, om een herhaling van 2021 te voorkomen. Waar de nachtvorst in 2016 ‘pas’ eind april schade aanrichtte, verschoof de nachtvorst in de jaren daarna naar begin april. Eigenlijk is de Bourgogne sinds 2016 alleen in 2018 en 2023 aan nachtvorst ontsnapt.
Dan naar 2024. Sinds oktober 2023 is er bijna een dubbele hoeveelheid regen gevallen. Er is een heel klein beetje sneeuw gevallen en gevroren heeft het amper. De grote hoeveelheden regen zijn zowel een zegen als een last. De manier waarop het is gevallen, geen hele grote stortbuien, is heel gunstig en is ook goed voor het grondwaterpeil. Dat lag na vorig jaar namelijk veel te laag. De vele regenval heeft echter ook het werk in de wijngaarden enorm bemoeilijkt. Sommige wijngaarden zijn nog steeds niet begaanbaar met een trekker. Ook voor het planten van nieuwe stokken is het eigenlijk veel te nat.
Het gevaar voor nachtvorst is nog niet geweken. De eerste twee spannende momenten waren donderdagochtend 18 en vrijdagochtend 19 april. Er werden temperaturen voorspeld van 1 of 2 graden. Gelukkig was het bewolkt en lag de temperatuur op de meeste plaatsen hoger dan de voorspelling. In enkele wijngaarden in Saint Romain, Volnay en Saint-Aubin is de temperatuur tot onder het vriespunt gedaald. Ook in de lagergelegen wijngaarden van o.a. Meursault, het domein van de Bourgogne Blanc, heeft de vorst hier en daar schade aangericht. Veel maatregelen, in de vorm van bougies of windturbines, waren er niet genomen. Deze waren heel beperkt zichtbaar.
Het gevaar was daarmee nog niet geweken. Ook voor de nachten tot 26 april waren temperaturen van rond het vriespunt voorspeld. Onder meer Monthelie is er niet zonder kleerscheuren vanaf gekomen. Vooral donderdag 25 april vroeg in de ochtend was het heel spannend.
Bougies lijken op het moment de meest effectieve manier om de wijnstokken te beschermen. Hoe dichter ze op elkaar staan, hoe effectiever ze zijn. Ze zijn in staat om tot lagere temperaturen te beschermen. Maar het is een dure aangelegenheid. Ze kosten rond de 10 euro per stuk en branden maximaal acht uur. Met een beetje geluk kun je ze twee keer vier uur gebruiken. Uiteindelijk hangt alles af van hoever de stokken zijn uitgelopen en hoe koud het wordt.
Volgens een oude wijsheid is de nachtvorst pas geweken na de ijsheiligen. Oftewel na 14 mei. Dus het blijft nog even spannend….
コメント